Terapia resynchronizująca serca Podstawy

Na tej stronie znajdziesz ogólne informacje o stymulatorach do terapii resynchronizującej serca (stymulatory trójjamowe, CRT-P) oraz ICD trójjamowych (CRT-D). Dowiesz się, w jaki sposób urządzenia te mogą pomóc pacjentom z niewydolnością serca, jak wygląda zabieg ich wszczepienia i o czym należy pamiętać przed operacją oraz po niej.

Physician holding a BIOTRONIK device in her hands

Na czym polega terapia resynchronizująca serca?

Gdy mięsień sercowy jest osłabiony, próbuje zrekompensować zmniejszoną siłę pompowania krwi, co może prowadzić do nieefektywnego i nieregularnego bicia serca, którego dolne jamy przestają pracować w sposób skoordynowany. W konsekwencji do organizmu może docierać za mało natlenowanej krwi, czego objawami mogą być zawroty głowy, zmęczenie, a nawet omdlenia.

Terapię niewydolności serca stosuje się, aby poprawić zdolność mięśnia sercowego do pompowania natlenowanej krwi. Leczenie często obejmuje wiele różnych działań, takich jak zmiana stylu życia, przyjmowanie leków czy wszczepienie urządzenia wspomagającego pracę serca. Urządzenia do terapii resynchronizującej serca wspomagają osłabiony mięsień sercowy, monitorując jego rytm, wykrywając nieregularności i w razie potrzeby je korygując za pomocą impulsów elektrycznych.

W terapii resynchronizującej serca stosuje się następujące urządzenia:

Terapia resynchronizująca przy użyciu stymulatora (CRT-P, stymulator trójjamowy). Urządzenie to służy do resynchronizacji obu komór serca.

Jest to małe urządzenie na baterie wszczepiane w okolicy obojczyka. Składa się z generatora impulsów oraz trzech elektrod, czyli specjalnych przewodów, za pomocą których urządzenie jest podłączone do serca. Elektrody przekazują informacje o rytmie serca do generatora impulsów, który z kolei wysyła przez elektrody delikatne impulsy elektryczne stymulujące serce.

Terapia resynchronizująca przy użyciu stymulatora i wszczepialnego kardiowertera-defibrylatora (CRT- D, ICD trójjamowy). Stosowanie tego urządzenia może być wskazane u osób z niewydolnością serca, u których występuje ryzyko nagłej śmierci sercowej. Urządzenie może wykrywać groźne zaburzenia rytmu serca i wytwarzać silniejszą energię wstrząsu niż stymulator, aby wznowić pracę serca.

Przed zabiegiem wszczepienia

Lekarz powinien udzielić pacjentowi dokładnych informacji o tym, jak należy się przygotować do zabiegu wszczepienia urządzenia do terapii resynchronizującej serca. Kardiolog może zalecić między innymi następujące działania:

Zaprzestanie przyjmowania leków przeciwzakrzepowych na kilka dni przed operacją.
Wstrzymanie się od jedzenia przez około 12 godzin przed zabiegiem wszczepienia.

Jeżeli pacjent regularnie przyjmuje inne leki, powinien zapytać lekarza, czy ma je przyjmować przed zabiegiem.

Jako uzupełnienie informacji od lekarza zebraliśmy odpowiedzi na często zadawane pytania i stworzyliśmy listę rzeczy, o których należy pamiętać i które warto omówić z lekarzem.

Zabieg wszczepienia

Zabieg wszczepienia stymulatora trójjamowego lub ICD trójjamowego to stosunkowo prosta operacja, trwająca od dwóch do czterech godzin. Nie wykonuje się go na otwartym sercu. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, a czasami stosuje się krótkotrwałą sedację. Pacjentowi podaje się antybiotyki w celu zmniejszenia ryzyka zapalenia lub infekcji.

Po przygotowaniu miejsca nacięcia lekarz wykona nacięcie w górnej części klatki piersiowej, trochę poniżej ramienia. Chirurg umieści trzy specjalne elektrody w głównej żyle w pobliżu obojczyka. Korzystając z obrazowania RTG, chirurg przeprowadzi elektrody przez żyły i umieści je w górnych i dolnych jamach serca. Następnie lekarz umieści stymulator trójjamowy lub ICD trójjamowy w tzw. loży pod skórą w miejscu nacięcia. Chirurg podłączy elektrody do urządzenia i zaprogramuje je tak, aby odpowiadało potrzebom danego pacjenta. Po upewnieniu się, że urządzenie działa prawidłowo, chirurg zamknie nacięcie przy użyciu kilku szwów.

Po implantacji

Przeważnie pacjent zostaje w szpitalu przez jeden lub dwa dni po zabiegu wszczepienia. Należy dokładnie wysłuchać i przestrzegać zaleceń lekarza. Po powrocie do domu pacjent powinien sprawdzać, jak goi się rana. U niektórych pacjentów w miejscu wszczepienia urządzenia może powstać niewielkie, ale zauważalne wybrzuszenie pod skórą. Jest to całkowicie normalne. Zakres ruchu ramienia prawdopodobnie będzie ograniczony do czasu, gdy rana całkowicie się zagoi.

Od tej pory pacjent powinien regularnie uczestniczyć w badaniach kontrolnych, podczas których lekarz będzie sprawdzać informacje zapisane w urządzeniu. W razie potrzeby lekarz wprowadzi także odpowiednie zmiany do terapii. Na wszelki wypadek należy zawsze nosić przy sobie legitymację pacjenta.

Oczywiście potrzeba trochę czasu, aby przyzwyczaić się do życia z urządzeniem. Pacjenci mają też często wiele pytań dotyczących pracy, podróżowania lub uprawiania sportu po zabiegu. Ważne jest również, aby zapoznać się z informacjami o tym, w jaki sposób na działanie urządzenia mogą wpływać zakłócenia elektromagnetyczne i o czym należy pamiętać podczas tomografii rezonansu magnetycznego i innych badań medycznych.