Zawał serca Gdy do serca przestaje dopływać krew

Zawał mięśnia sercowego lub „atak serca” jest nagłą sytuacją zagrażającą życiu i wymagającą natychmiastowej opieki medycznej. Ma on miejsce, kiedy przepływ krwi do części serca nagle się zatrzymuje, a komórki serca przestają otrzymywać wystarczającą ilość tlenu. Przeważnie zawał serca spowodowany jest przez zablokowanie jednej lub większej liczby tętnic wieńcowych. Bez wystarczającej ilości krwi serce nie może pracować prawidłowo. Czynność serca zostaje ograniczona lub wręcz całkowicie ustaje. W tym ostatnim przypadku może dojść do nagłej śmierci. Jeżeli zawał objął stosunkowo niewielką część mięśnia sercowego, serce może nadal pracować pomimo uszkodzeń, choć z mniejszą wydajnością. Im dłużej trwa zaburzenie dopływu krwi do serca, tym większe staje się ryzyko, że komórki serca obumrą i zostaną zastąpione przez tkankę bliznowatą. Tkanka bliznowata nie może wykonywać zadań zdrowych komórek, dlatego w takim przypadku serce już nigdy nie odzyska pierwotnej wydajności. Czasami tkanka bliznowata może powodować nieregularne bicie serca, ponieważ nie przewodzi impulsów elektrycznych, które kontrolują pracę mięśnia sercowego. Jeżeli serce zostało poważnie uszkodzone, nawet niewielkie obciążenie może przeciążyć jego sprawność, wywołując potencjalnie śmiertelny zawał serca. Właśnie dlatego kluczowe jest jak najszybsze znalezienie i wyleczenie niedrożności, która blokuje dopływ krwi.

Zawał serca najczęściej ma miejsce nagle i bez żadnego ostrzeżenia. Objawy zawału serca mogą być różne u różnych osób. Kobiety i mężczyźni często doświadczają zupełnie innych objawów. W około jednej trzeciej przypadków pacjenci nawet nie zdają sobie sprawy, że mieli zawał serca, ponieważ wbrew powszechnej opinii objawy zawału nie zawsze są poważne. Taki „cichy” zawał serca często występuje u osób z cukrzycą. Nieraz taki zawał wykrywany jest przypadkiem podczas badania elektrokardiograficznego. 

Do typowych objawów należą: 

• silny, długotrwały ból w klatce piersiowej u mężczyzn, 
• ból w klatce piersiowej promieniujący na ramiona, bark, żuchwę lub górną część brzucha, 
• zimny pot, 
• duszności, 
• nudności, 
• omdlenie, 
• ból w górnej części brzucha połączony z nudnościami i wymiotami (u kobiet). 

Wszystkie zawały serca mogą zagrażać życiu lub wywołać powikłania, dlatego zawsze, gdy podejrzewasz, że u Ciebie lub kogoś w pobliżu wystąpił zawał serca, natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe. 

Najważniejszym badaniem do szybkiej diagnozy zawału serca jest elektrokardiogram (EKG). Jeżeli elektrokardiogram potwierdzi zawał serca, należy pilnie rozpocząć leczenie i obserwować aktywność elektryczną serca pacjenta, aby odpowiednio wcześnie wykryć ewentualne zaburzenia rytmu serca. 

Następnie zespół medyczny musi określić, która część serca została dotknięta przez zawał i która tętnica wieńcowa jest zablokowana. W tym celu wykonuje się echokardiografię - badanie serca przy użyciu fal ultradźwiękowych. Tętnice wieńcowe najczęściej bada się przy użyciu cewnika w laboratorium cewnikowania serca. Zespół medyczny może również wykonać badanie krwi, które wskaże, czy rzeczywiście miał miejsce zawał serca i jak bardzo był poważny. Dodatkowych informacji mogą dostarczyć badania takie jak tomografia komputerowa lub tomografia rezonansu magnetycznego.