Pacemaker: Basiskennis

Pacemakers zijn kleine, op batterijen werkende hulpmiddelen die in de buurt van het sleutelbeen worden geïmplanteerd en dienen als de kunstmatige ‘tijdwaarnemer’ van het hart. Een pacemakersysteem bestaat uit een pulsgenerator en een of twee speciale draden, elektroden genoemd, die het hart met de impulsgenerator verbinden. Wanneer deze een gemiste of onregelmatige hartslag waarnemen, kunnen ze kleine elektrische impulsen van het hulpmiddel naar het hart overbrengen en informatie over het hartritme terugsturen naar de impulsgenerator. Door die kleine elektrische signalen naar het hart te sturen, helpt een pacemaker een normale hartslag te herstellen. Het hulpmiddel slaat ook informatie op over uw hartritme en hartslag, die uw arts kan gebruiken om uw behandeling aan te passen.  

Pacemakers worden meestal geïmplanteerd wanneer patiënten een te trage hartslag (bradycardie) ervaren die er niet in slaagt het lichaam van voldoende bloed en zuurstof te voorzien. Met de vooruitgang van de pacemakertechnologie zijn pacemakers steeds kleiner geworden, met een lange levensduur en de mogelijkheid om op afstand te worden bewaakt. 

Als uw arts u een pacemaker heeft aanbevolen, ontvangt u gedetailleerde instructies over hoe u zich op de operatie moet voorbereiden. Uw cardioloog kan onder meer het volgende adviseren: 

• Om enkele dagen vóór de operatie te stoppen met het gebruik van bloedverdunnende medicijnen.

• Als u regelmatig andere medicijnen gebruikt, vraag dan uw arts of u de medicatie moet blijven innemen vóór uw procedure. 

Naast de informatie die uw zorgverlener u zal verstrekken, hebben wij veelgestelde vragen en een checklist samengesteld die u wellicht wilt bekijken en met uw arts kunt bespreken.

Het implanteren van een pacemaker is een relatief eenvoudige operatie en wordt niet op een open hart uitgevoerd. Het wordt uitgevoerd onder plaatselijke verdoving en soms onder een kortdurende sedatie. U krijgt antibiotica om het risico op een ontsteking of infectie te verminderen. 

Na het voorbereiden van de incisieplaats, zal de arts een klein sneetje in uw borst maken, ruim onder uw sleutelbeen. De chirurg zal speciale draden, elektroden genaamd, in een grote ader nabij uw sleutelbeen inbrengen.​ Met behulp van rontgendoorlichting zal de cardioloog de geleiders door uw aderen leiden, tot aan de boven- en/of onderkamers van het hart. Vervolgens zal de arts de pacemaker in de "pocket" plaatsen, onder de huid op de incisieplaats. De arts zal vervolgens de geleider op de pacemaker aansluiten en het programmeren naar uw medische behoeften. Na een test om te waarborgen dat de pacemaker correct werkt, zal de arts de incisie met enkele hechtingen sluiten. 

Meestal blijft u een of twee dagen na de implantatie in het ziekenhuis. Luister aandachtig naar, en volg, de instructies van uw arts. Thuis moet u controleren hoe de incisie geneest. Het bereik van uw arm zal waarschijnlijk beperkt zijn totdat de wond volledig is genezen. Raadpleeg onze checklist met nuttige dingen die u kunt doen om snel te herstellen.  

Vanaf nu heeft u regelmatig afspraken voor nacontroles waarbij uw arts de informatie controleert die uw pacemaker heeft opgeslagen. Hij of zij zal ook de nodige therapie-aanpassingen doorvoeren als deze nodig zijn. Draag altijd uw patiëntenpas bij u in geval van een medisch noodgeval. 

Uiteraard heeft u wat tijd nodig om te wennen aan het leven met een pacemaker en heeft u mogelijk veel vragen over werken, reizen of sporten met een pacemaker. Maak uzelf ook vertrouwd met de manier waarop magnetische velden de functionaliteit van uw pacemaker kunnen beïnvloeden en waar u op moet letten bij het ondergaan van medische onderzoeken zoals een MRI.