Hartaanval: Wanneer het bloed niet meer naar het hart stroomt

Een hartaanval of hartinfarct (MI) is een levensbedreigende noodsituatie die onmiddellijke medische zorg vereist. Het gebeurt wanneer de bloedtoevoer naar een deel van het hart plotseling stopt en de spiercellen niet genoeg zuurstof krijgen. Meestal wordt een hartaanval veroorzaakt door een verstopping van één of meer kransslagaders Zonder bloedtoevoer kan het hart niet goed werken. De hartfunctie wordt verminderd of valt zelfs geheel uit. In het laatste geval kan de dood plotseling optreden. Als slechts een klein deel van de hartspier wordt aangetast, kan het hart schade ondervinden, maar nog steeds met een verminderde capaciteit kunnen functioneren. Hoe langer de bloedcirculatie van het hart echter verstoord is, hoe groter het risico dat spiercellen afsterven en vervangen worden door littekenweefsel. Dit littekenweefsel is niet in staat de taken van de spier uit te voeren en het hart zal nooit zijn oorspronkelijke kracht en capaciteit terugkrijgen. Soms kan littekenweefsel een onregelmatige hartslag veroorzaken, omdat het de elektrische impulsen die de hartactiviteit controleren niet kan geleiden. Als het hart ernstig beschadigd is, kunnen zelfs kleine spanningen de capaciteit ervan overbelasten, waardoor een mogelijk fatale hartaanval kan ontstaan. Het is daarom van cruciaal belang om de verstopping van de bloedstroom zo snel mogelijk op te sporen en te behandelen.

Meestal treedt een hartaanval plotseling en zonder enige waarschuwing op. De symptomen van een hartaanval kunnen van persoon tot persoon verschillen. Vrouwen en mannen ervaren vaak heel verschillende symptomen. Bij ongeveer een derde van de hartaanvallen kan een hartaanval, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, ook gebeuren zonder noemenswaardige symptomen te veroorzaken. Dit ‘stille’ hartinfarct komt vaak voor bij mensen met diabetes. In veel gevallen wordt het willekeurig gedetecteerd tijdens een elektrocardiogramonderzoek. In veel gevallen wordt het willekeurig gedetecteerd tijdens een elektrocardiogramonderzoek. 

Symptomen kunnen zijn: 

• Ernstige en langdurige pijn op de borst bij mannen 
• Pijn op de borst verspreidt zich naar de armen, schouder, kaak of bovenbuik 
• Koud zweten 
• Kortademigheid 
• Misselijkheid 
• Flauwvallen 
• Pijn in de bovenbuik gecombineerd met misselijkheid en braken (vrouwen) 

Aangezien alle hartaanvallen levensbedreigend kunnen zijn of complicaties kunnen veroorzaken, moet u altijd de hulpdiensten bellen als u vermoedt dat u of iemand in uw omgeving een hartaanval krijgt. 

Het belangrijkste onderzoek voor het snel diagnosticeren van een hartaanval is het elektrocardiogram (ECG). Als de bevindingen op het elektrocardiogram een hartaanval bevestigen, wordt tijdens de spoedbehandeling de elektrische activiteit van het hart geobserveerd om eventuele hartritmestoornissen vroegtijdig op te sporen. 

Als tweede stap moet het medische team uitzoeken waar het getroffen deel van het hart zich bevindt en welke kransslagader geblokkeerd is. Hiervoor zullen ze echocardiografie uitvoeren – een onderzoek van het hart met ultrasone golven. Kransslagaders worden meestal onderzocht via een katheter in het katheterisatielaboratorium van een ziekenhuis. Het medische team kan ook bloedtesten uitvoeren, die aangeven of er een hartaanval heeft plaatsgevonden en hoe ernstig deze was. Onderzoeken zoals computertomografie of magnetische resonantiebeeldvorming kunnen aanvullende informatie opleveren.